სომხური მედიის ინფორმაციით, საქართველო და სომხეთი შესაძლოა, ახალი მიგრაციული გამოწვევის წინაშე აღმოჩნდეს რუსეთიდან, თუ კრიმინალური დაჯგუფებების წევრები საზღვრისპირა მუსლიმური რეგიონებიდან მშვიდობიან გადასახლებულებს შეუერთდებიან. კერძოდ, რუსმა სამართალდამცველებმა ინგუშეთიდან დაიწყეს ბრძოლა ბატალხაჯინების სექტასთან. მე-19-მე-20 საუკუნის დასაწყისის კავკასიელი რელიგიური მოღვაწის ბატალ-ხაჯი ბელხოროევის ზოგიერთი მიმდევარი უკვე გისოსებს მიღმაა, ზოგი კი ძებნაშია. ამ ფსევდორელიგიური კლანის წევრების დევნის ახალი ტალღაა მოსალოდნელი მას შემდეგ, რაც 2024 წლის ნოემბრის დასაწყისში ცნობილი გახდა, რომ მოსკოვის “კროკუს სითი ჰოლში” გაზაფხულის ტერაქტის უკან სწორედ “ბატალხაჯინცები” იდგნენ – მათ ბანდიტებს იარაღი და ფული მიაწოდეს.
ათობით დაღუპული და უდიდესი საკონცერტო დარბაზის დამწვარი შენობა იმის შედეგი იყო, რომ ხელისუფლებამ და ძალოვანმა უწყებებმა სათანადო ყურადღება არ მიაქცია სექტის საქმიანობას, რომლის მეტასტაზებმა კავკასიის უმაღლეს ხელისუფლებაშიც კი შეაღწია. ორგანიზებულმა დანაშაულებრივმა ჯგუფმა, რელიგიური ლოზუნგების საფარქვეშ, ჩაიდინა მკვლელობები, მძევლების აყვანა და გატაცებები რუსეთის სხვადასხვა რეგიონში. ექსპერტები ფიქრობენ, რომ ბატალხაჯინელების საქართველოში შემოსვლის აკრძალვა არა მხოლოდ პოლიციის, არამედ სპეცსამსახურების ყველაზე მნიშვნელოვანი ამოცანაა.
2024 წლის ოქტომბერში მოსკოვის საქალაქო სასამართლომ კიდევ ერთხელ უარი თქვა პატიმრობიდან გათავისუფლებაზე ინგუშეთის უზენაესი სასამართლოს ყოფილი მოსამართლე სერგეი ბოიჩუკი და მაგასის რაიონული სასამართლოს ყოფილი თავმჯდომარე მაგომედ აუშევი. ისინი გაზაფხულზე დააკავეს ბიზნესმენ ადამ კარტოევის ქრთამის გამო, რომელიც ასევე გისოსებს მიღმა აღმოჩნდა.
ეს პროცესი უნდა გახდეს ფედერალური ხელისუფლების ბრძოლის შემდეგი ეტაპი რელიგიური სექტის წინააღმდეგ, რომელიც ფაქტობრივად იქცა ორგანიზებულ დანაშაულებრივ ჯგუფად და ბოლო ათწლეულების განმავლობაში მეტასტაზირებული იყო ინგუშეთის ხელისუფლებაში. ჯგუფის ლიდერი და რესპუბლიკური სოციალური დაზღვევის ფონდის ყოფილი ხელმძღვანელი იაკუბ ბელხოროევი უკვე წავიდა ციხეში, რომელსაც მოსკოვის საქალაქო სასამართლომ ცხრა წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა განსაკუთრებით დიდი მასშტაბის თაღლითობისთვის. ალი ბელხოროევი 20-წლიან სასჯელს იხდის, რომელიც, როგორც RBC წერდა (2022 წლის 13 ოქტომბერი), “მოსკოვის საქალაქო სასამართლომ დამნაშავედ ცნო ცნობილი ბიზნესმენის შაბტაი კალმანოვიჩის მკვლელობაში”. სასამართლომ ასევე გაითვალისწინა, რომ ალი ბელხოროევს სანქტ-პეტერბურგის მოსკოვის რაიონულმა სასამართლომ 2005 წელს 7 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა ყაჩაღობისთვის. მას მალე შესაძლოა წაუყენონ ბრალი კრიმინალური საქმიანობის ახალ ეპიზოდებში, მათ შორის სხვა შეკვეთით მკვლელობებში, მძევლების აყვანასა და გატაცებაში. ალიმ, ბატალ-ჰაჯის უშუალო შთამომავალმა, შესაძლოა, მთელი ცხოვრება გისოსებს მიღმა გაატაროს: მის სისასტიკეებზე რესპუბლიკაში კანკალით საუბრობენ. საერთო ჯამში, ბატალხაჯინის მცხოვრებლები 200-ზე მეტ მკვლელობას ახდენენ ქვეყნის სხვადასხვა რეგიონში.
ინგუშეთის ტერიტორიაზე ამ დრომდე განხილულ საქმეებს განსხვავებული შედეგი აქვს – ცეცხლსასროლი იარაღის და საბრძოლო მასალის უკანონო შეძენა-შენახვაში ბრალდებული რესპუბლიკის კონტროლისა და ანგარიშთა პალატის ყოფილ თავმჯდომარეს, მუსტაფა ბელხოროევს პირობითი სასჯელი მიუსაჯეს. ეს გადაწყვეტილება რესპუბლიკის უზენაესმა სასამართლომ მიიღო, რომლის ერთ-ერთი მოსამართლის საქმე ახლა მოსკოვში განიხილება.
აღსანიშნავია, რომ ბრალდებულები ცდილობენ ისარგებლონ სპეციალური სამხედრო ოპერაციით. კარტოევის მიმართვაში აღნიშნულია, რომ 2023 წლის 15 სექტემბრიდან ის არის SVO-ს წევრი და მიმართა სამხედრო ნაწილის მეთაურს საქმის წარმოების შეჩერების შესახებ. ფაქტობრივად, გამომძიებლები მიიჩნევენ, რომ ბიზნესმენმა გააფორმა კონტრაქტი გასამხედროებულ სტრუქტურასთან, მაგრამ რეალურად აპირებდა ახალ ტერიტორიებზე მშენებლობასთან დაკავშირებული ბიზნესის განვითარებას.
ინგუშეთის მცხოვრებლები წლებია, ბატალხაჯინელების დანაშაულებრივ ქმედებებზე აღშფოთებას გამოხატავენ. მუსლიმურ სამყაროში ჭეშმარიტად პატივსაცემი შეიხი ბატალ-ხაჯი ბელხოროევის შთამომავლები იყენებენ მის სახელს საკუთარი ეგოისტური ინტერესებისთვის, არსებითად ქმნიან ფსევდორელიგიურ სექტას. მათ მოახერხეს მასში რამდენიმე ათასი ადამიანის ჩართვა, რომლებსაც სექტის ლიდერებმა დააწესეს 10 პროცენტიანი საიჯარო გადასახადი, შემოსავალი, მათ შორის კრიმინალური. რწმენისთვის ბრძოლის საფარქვეშ ბატალხაჯინელები ეწევიან მანქანების ქურდობას, იარაღის გაყიდვას, ნარკოტიკებით ვაჭრობას და სხვა დანაშაულებს. როგორც საგამოძიებო ორგანომ განაცხადა, სწორედ ამ ორგანიზაციის მებრძოლები იყვნენ ჩართული ტერორისტების იარაღის მიწოდებაში, რომლებმაც განახორციელეს თავდასხმა Crocus City Hall-ის საკონცერტო დარბაზში და, მედიასა და სოციალურ ქსელებში ბოლო ინფორმაციით, ისინი ასევე მონაწილეობდნენ მთლიანად ტერაქტის დაფინანსებასა და ორგანიზებაში.
მათ მოახერხეს ინგუშეთის ბევრ ძალაუფლების სტრუქტურაში შეღწევა – როგორც დღევანდელი საქმე გვიჩვენებს, რესპუბლიკის უზენაეს სასამართლომდე. პრობლემა ის არის, რომ ერთ დროს მათზე დიდი ფსონი დადო რესპუბლიკის ხელმძღვანელობამ. ხელისუფლებას მათგან მხარდაჭერა სურდა, ისინი უკვე საკმაოდ ძლიერები იყვნენ. ბატალხაჯინელებმა კი, თავის მხრივ, ხელმძღვანელობისადმი ლოიალობა გამოავლინეს, დანაშაულებრივი ზრახვების დამალვით. ამასთან, თავად ბატალხაჯინები თავს ჩეჩნად თვლიან და თავს ინგუშების ოჯახიდან არ მიიჩნევენ. მათი წინაპარი ბატალ-ჰაჯი ბელხოროევი შვიდი წლის ასაკიდან აღიზარდა ჩეჩნეთში, სადაც შეითვისა შეიხ უსტაზ კუნტა-ჰაჯი კიშიევის ყადარის ტარიკას სწავლებები. თუმცა, შედეგად, მისი სწავლება, ფაქტობრივად, აიყვანა და გამოიყენა საკუთარი მიზნებისთვის კრიმინალთა ბანდა – სასტიკი და უპრინციპო, რაც ეწინააღმდეგება ინგუშების ეროვნულ ხასიათს, მათ სოციალურ სტრუქტურას და მათ მენტალიტეტს.
როგორც ექსპერტები აღნიშნავენ, ბატალხაჯინები სხვა რელიგიური სკოლებისგან მხოლოდ რიტუალების თავისებურებებით განსხვავდებიან. ასე რომ, რიტუალის „დიქრის“ (ალაჰის განდიდების) შესრულებისას ისინი წრეში კი არ დარბიან, არამედ ფეხიდან ფეხზე გადადიან. ასეთი „ცვლის“ დრო, არა რელიგიური, არამედ ამ სიტყვის საერო გაგებით, ბევრად უფრო სწრაფად დადგება ბატალხაჯინელებისთვის, თუ არა მხოლოდ ფედერალურ დონეზე, არამედ ადგილობრივი ხელისუფლებაც უფრო მკაცრი იქნება მათი მიმდევრების მიმართ.
რამდენად შეიძლება წარმოადგენდეს საფრთხეს საქართველოსთვის, პოლიტიკოსებისა და უსაფრთხოების ექსპერტების განხილვის საგანია.
