უკრაინის პრეზიდენტმა ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ბოლო ორი თვის განმავლობაში მეორე დიდი პრესკონფერენცია გამართა, სადაც მან დაასახელა ომში უკრაინის დანაკარგები, ისაუბრა 2024 წლის სამხედრო წლის გეგმებზე და რამ შეიძლება გავლენა იქონიოს მათზე.
ზელენსკის განცხადებით, უკრაინას არ სურს მას მოლაპარაკებების რაიმე ფორმატი ან სამშვიდობო ფორმულები თავს მოახვიონ.
“ინიციატივა შეიძლება იყოს მხოლოდ უკრაინიდან… და დღეს ჩვენ მივედით პირველი (მშვიდობის) სამიტის მომენტამდე. პირველი სამიტი, იქნება, იმედია, გაზაფხულზე, არ შეიძლება დავკარგოთ დიპლომატიური ინიციატივა, ეს იქნება შვეიცარიაში. მეორე სამიტი ჩვენ გვინდა, რომ იყოს, ალბათ, არა ევროპის კონტინენტზე, არამედ სხვაგან… ვფიქრობ, რომ ეს ინფორმაცია უახლოეს კვირებსა და თვეებში აუცილებლად გამოჩნდება”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
მისი თქმით, პირველ სამიტზე შემუშავდება გეგმა, შემდეგ კი ტექნიკურად ქვეყნები გაუმკლავდებიან თითოეულ კრიზისს, რომელიც ომმა გამოიწვია და მოამზადებენ დოკუმენტს, როგორც ეს იყო მარცვლეულის ინიციატივის შემთხვევაში, ანუ არა პირდაპირ რუსეთთან.
“ეს არ ნიშნავს, რომ რუსეთი მიიღებს ამ დოკუმენტს. მაგრამ ნებისმიერ შემთხვევაში, ჩვენ ვამბობთ, რომ ამ დოკუმენტს მოლაპარაკების მონაწილეები ამა თუ იმ ფორმატში წარუდგენენ რუსულ მხარეს და ჩვენ მზად ვიქნებით მეორე სამიტისთვის შესაბამისი დიპლომატიური ნაბიჯებით სამართლიანი მშვიდობისა და ომის დასრულებისთვის“, – განაცხადა ზელენსკიმ.
ზელენსკის ჰკითხეს, ხომ არ წააგებს უკრაინა ამ ომს და ხომ არ მოვიდა პუტინთან საუბრის დრო იმის გათვალისწინებით, რომ ნოემბერში შეერთებულ შტატებში არჩევნები იქნება და შესაძლოა, იქ ლიდერი შეიცვალოს.
“წააგებს თუ არა უკრაინა ამ ომში? დარწმუნებული ვარ, არა. ყველაზე რთული იყო 24 თებერვალი ორი წლის წინ. ყოველ შემთხვევაში, ჩვენ არ გვაქვს ალტერნატივა, რომ არ მოვიგოთ, არ გვაქვს წაგების შესაძლებლობა. რა მოხდება, თუ უკრაინა წააგებს? ჩვენ არ ვიქნებით, არ ვიარსებებთ, ამიტომ ასეთი დასასრული არ გვიწყობს”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
მისი თქმით, დასავლელ პარტნიორებზეა დამოკიდებული, წააგებს თუ მოიგებს უკრაინა და რამდენი მსხვერპლი იქნება. თუ უკრაინა ძლიერი იქნება, მაშინ პუტინის ყოველდღიური უკან დახევა ნამდვილად დიდ გავლენას მოახდენს მის საზოგადოებაზე.
“მაშინ ის იფიქრებს შიდა უსაფრთხოებაზე. თუ გადავხედავთ გზავნილებს, რომლებსაც პუტინი გვაძლევს, დღეს ის მუშაობს გეგმებითა და ციფრებით და საუბრობს 2030 წლის გეგმებზე. ის საკუთარ თავს ხედავს 2030 წლამდე და ჩვენ გვსურს ეს ადრე დავასრულოთ”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
კითხვაზე, შეიცვალა თუ არა უკრაინის გამარჯვების ხედვა ბოლო ორი წლის განმავლობაში, ზელენსკიმ განაცხადა, რომ ომი ცვლის ქვეყანას, ხალხი იღლება და მძიმდება.
“უკრაინელებს არ აქვთ ალტერნატივა, გარდა იმისა, რომ თავად აირჩიონ უსაფრთხოება. და ეს უნდა იყოს ჩვენ მიერ გარანტირებული, შიდა უსაფრთხოება, ძალიან ძლიერი არმია, სანამ ნატოში არ ვართ, ასევე უსაფრთხოების გარანტიები ჩვენი პარტნიორებისგან. გარანტიები, რომელმაც უნდა დაგვიცვას იქამდე, ვიდრე ალიანსში არ ვართ”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
უკრაინის პრეზიდენტმა საფრანგეთთან უსაფრთხოების გარანტიების შესახებ შეთანხმებას კარგი შეთანხმება უწოდა, რამდენიმე დეტალი დაასახელა, თუმცა აღნიშნა, რომ ინიციატივები საფრანგეთის ლიდერისგან უნდა მოდიოდეს.
“თქვენ იცით, რომ ჩვენ ველოდებით ემანუელ მაკრონის ჩამოსვლას უკრაინაში და ის აქ იქნება. როდის, უსაფრთხოების გამო კონკრეტულ თარიღს არ ვამბობ, მაგრამ ის მალე იქნება. ვფიქრობ, კიდევ რამდენიმე დეტალი მხარდაჭერასთან დაკავშირებით გამოჩნდება უკრაინა, მნიშვნელოვანი და ახალი“, – აღნიშნა მან.
მისივე თქმით, საფრანგეთი უკვე დაჰპირდა უკრაინას რამდენიმე ათეულ Caesar-ს, თუმცა მაკრონის უკრაინაში ჩასვლის შემდეგ კიდევ რამდენიმე სიახლე გაჟღერდება.
რაც შეეხება აშშ-ის დახმარებას, ზელენსკის განცხადებით, კონგრესიდან იმედი არსებობს.
“კონგრესის მხარდაჭერის იმედი გვაქვს. დარწმუნებული ვარ, რომ იქნება პოზიტიური. წინააღმდეგ შემთხვევაში, მე საერთოდ არ მესმის, როგორ სამყაროში ვიწყებთ ცხოვრებას. მათ იციან, რომ ჩვენ მხარდაჭერა გვჭირდება თვის განმავლობაში, შევხვდი სენატორებს… პრეზიდენტს, ხელისუფლებას და ოპოზიციას, მათ იციან, რომ ეს გადაწყვეტილება ერთ თვეში გვჭირდება“, – განაცხადა უკრაინის პრეზიდენტმა.
პოლონეთის მიერ საზღვრის ბლოკადის და გაფანტული მარცვლეულის ინციდენტებთან დაკავშირებით შეკითხვაზე პასუხის გაცემისას ზელენსკიმ გაიხსენა, რომ 2023 წლის აპრილიდან ამბობდა, რომ ეს იყო პოლიტიკური ამბავი, რაც ქვეყანაში არჩევნების შემდეგ არ შეცვლილა.
“მე მესმის, რომ პოლონეთში შიდა ბრძოლაა. მე ნამდვილად არ ვისურვებდი, რომ პოლიტიკოსებმა ეს გააკეთონ… უკრაინის გამოყენება ევროპულ ინსტიტუტებზე ზეწოლად უბრალოდ უსამართლოა. მე მჯერა, რომ პრემიერ-მინისტრები იპოვიან შესაბამის ნაბიჯებს. ეს მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ შევინარჩუნოთ ალიანსი პოლონეთთან, თუ ნაბიჯები არ გადაიდგა, ჩვენ დავიცავთ ჩვენს ბიზნესს“, – განაცხადა უკრაინის პრეზიდენტმა.
მისივე თქმით, გასული წლის დასაწყისში და ამ წლის ბოლოს ფრონტზე რუსების მიერ არტილერიის გამოყენების ინტენსივობა სადღაც 1:12 იყო. ახლა არის დაახლოებით 1:7, მტრის უპირატესობა შემცირდა, მაგრამ ჯერ კიდევ მნიშვნელოვანია, ამიტომ უკრაინის შეიარაღებული ძალების შეტევაზე საუბარი ნაადრევია.
“უნდა მივიდეთ იმ მომენტამდე, როცა კონტრშეტევითი მოქმედებები გვქონდა, სადაც 1:1.5, 1:3 წავედით. მაშინ ჩვენ შევძლებთ რუსების უკან დახევას. სანამ ასეთი რიცხვები არ იქნება, ჩვენ შეგვიძლია დავდგეთ ან დავკარგოთ 50-100 მეტრი სამწუხაროდ, ეს ყველაფერი მნიშვნელოვანია, მაგრამ სამხედროები სტრატეგიულად წყვეტენ, რომ სტრატეგიულად უფრო მნიშვნელოვანია ხალხი არ დაკარგოთ“, – განაცხადა ზელენსკიმ.
მისი თქმით, ავდეევკა რუსეთისთვის უფრო პოლიტიკურ გამარჯვებად იქცა და როგორც კი იქნება 1:1 თანაფარდობა იარაღში, უკრაინა აჩვენებს შედეგს.
კითხვაზე, რა მოხდება, თუ უკრაინა ერთ თვეში არ მიიღებს დადებით გადაწყვეტილებას კონგრესისგან, ზელენსკიმ განაცხადა, რომ ეს არ არის ფინანსური რეზერვების, არამედ იარაღის საკითხი.
“გესმით, რა შედეგი მოჰყვება, უბრალოდ, ბრძოლის ველზე დავსუსტდებით, აქ რა იქნება, ვერ ვიტყვი, რეზერვი არ მაქვს, გვაქვს ის იარაღი, რაც გვაქვს, სხვა შესაძლებლობებს ვეძებთ. იარაღის ყიდვა… პარტნიორებზე ზეწოლა… ეს არის კონკრეტული იარაღის პაკეტების საკითხი. პატრიოტის სისტემა 1,5 მილიარდი დოლარი ღირს, მაგრამ აშშ-ის გარეშე ვერ იყიდით, ეს არის პასუხი, შესაძლებელია თუ არა საჰაერო თავდაცვის გაძლიერება აშშ-ის გარეშე? არა, მსოფლიოში არ არსებობს შესაბამისი სისტემები. რა არის მსოფლიოში ალტერნატივა – ძალიან მცირე რაოდენობით, ძალიან ბევრი”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
ზელენსკი არ არის დარწმუნებული, რომ თუ შეერთებული შტატები შეწყვეტს სამხედრო მიწოდებას, მაშინ ევროპა შეძლებს მათ ჩანაცვლებას.
“შეიძლება თუ არა გერმანიას მოგვცეს თავისი საჰაერო თავდაცვის სისტემები? არ ვიცი, არ ვარ დარწმუნებული, რომ გერმანიის საზოგადოება მზად არის საჰაერო თავდაცვის ყველა სისტემა მოგვცეს. შორი მოქმედების იარაღთან დაკავშირებით სხვა საკითხია, ვიმუშავებთ… რაც შეეხება იტალიას, მადლობელი ვარ პრემიერ-მინისტრ ჯორჯია მელონის. დეტალურად ვიცი რაც აქვს იტალიას… მაგრამ ყველაფერი იტალიაზე არ არის დამოკიდებული. ჩვენ ვსაუბრობთ G7 ქვეყნებზე, სხვა ქვეყნებზე, რომლებსაც შეუძლიათ უზრუნველყონ, შესაძლოა არა პატრიოტის კომპლექსები, მაგრამ არის SAMP-T, IRIS-T, HAWK, ბევრი რამ არის ხელმისაწვდომი სხვადასხვა ქვეყანაში. მაგრამ საკმარისი იქნება თუ არა ეს, ვერ ვიტყვი. მაგრამ კარგი იქნებოდა“, – განაცხადა პრეზიდენტმა.
ზელენსკიმ აღნიშნა, რომ ევროპა იცვლება და დაიწყო უკრაინისთვის საბრძოლო მასალის წარმოების გაზრდა, თუმცა მთავარი საკითხი არ არის საბრძოლო მასალა, არამედ ევროპული საზოგადოებების მოუმზადებლობა რუსეთთან ომისთვის.
მან ასევე კომენტარი გააკეთა მობილიზაციის შესახებ ახალი კანონის მიღების დროზე.
“რაც შეეხება კანონს… 3000 შესწორებაა. დეპუტატებმა იმუშაონ და შემდეგ უპასუხონ ქვეყანას, რა იქნება შემდეგ”, – აღნიშნა ზელენსკიმ.
როდესაც უკრაინის დანაკარგების დასახელება სთხოვეს, ზელენსკიმ ჯერ უპასუხა, რომ არ იცოდა, ჰქონდა თუ არა ამის უფლება, შემდეგ კი აღნიშნა, რომ ინფორმაცია, თითქოს საუბარია ასიათასობით დაღუპულზე, რომელსაც დასავლური და რუსული მედია ავრცელებს, სიცრუეა.
“ჩვენთვის ყველა ადამიანი დიდი დანაკლისია. 31 ათასი უკრაინელი სამხედრო დაიღუპა ამ ომში. არა 300 ათასი, ან 150 ათასი, როგორც პუტინი იტყუება, მაგრამ ყოველი დანაკარგი ჩვენთვის დიდი დანაკარგია. რუსები – 180 ათასი დაიღუპა. უკრაინელები – 31 ათასი დაიჭრა. არ ვიტყვი იმათგან რამდენი დაჭრილია, რადგან რუსეთს ეცოდინება, რამდენი დატოვა ბრძოლის ველი”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ უკრაინაში უგზო-უკვლოდ დაკარგულები არიან, თუმცა ეს რიცხვი ჯერ არ გახდება ცნობილი.
“წარსულმა გაცვლებმა აჩვენა, რომ რამდენიმე დაკარგული ბიჭი ცოცხლად დაბრუნდა. ჩვენ არ ვიცით, რამდენი მშვიდობიანი მოქალაქე მოკლეს მათ (ოკუპირებულ ტერიტორიებზე). გავარკვევთ, როდესაც დავასრულებთ რუსეთს”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
რაც შეეხება უკრაინის ნატოში მიწვევის საკითხს, რომლის იმედიც ქვეყანას ვაშინგტონში მომავალ სამიტზე აქვს, ზელენსკის თქმით, ეს საკვანძო ქვეყნებზეა დამოკიდებული.
“მე არ მინდა სიტყვებით თამაში. დღეს ეს გადაწყვეტილება აშშ-სა და გერმანიაზეა დამოკიდებული, ეს ფაქტია. მე ვერ ვხედავ რისკებს უკრაინის ნატოში მოწვევაში და მესმის, ეს რისკები ჟღერს, და ვფიქრობ, ეს პუტინის რეაქციის არაადეკვატურობასთან არის დაკავშირებული. ამ ნაბიჯში, ვფიქრობ, არ არსებობს რისკები“, – განაცხადა ზელენსკიმ.
ზელენსკიმ ასევე უკრაინისთვის Taurus რაკეტების და Mirage 2000 გამანადგურებლების მიწოდების შესახებ ისაუბრა.
“ასე ვიტყვი: აშშ, შემდეგ გერმანია და ა.შ. მე არ ვამბობ, რომ კანცლერი პრეზიდენტზეა დამოკიდებული, მაგრამ თანმიმდევრობა ყოველთვის ასეთი იყო. ვინაიდან მე ვარ პოზიტიური განწყობით შეერთებულ შტატებთან მიმართებაში, მჯერა, რომ ყველგან გვექნება შედეგი”, – განაცხადა პრეზიდენტმა.
მან ასევე დაადასტურა, რომ უკრაინა მოლაპარაკებებს აწარმოებს ფრანგული Mirage 2000 მებრძოლების მიწოდებაზე.
ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ასევე განაცხადა, რომ თურქეთის პრეზიდენტ რეჯეფ თაიფ ერდოღანთან შეხვედრას უახლოეს მომავალში არ იგეგმება. მაგრამ არის კონტაქტი სხვადასხვა დონეზე.
“ის, თურქეთი, კატარი, არაბეთის გაერთიანებული საამიროები, საუდის არაბეთი, ქვეყნები, რომლებთანაც ვმუშაობთ სიების გაცვლის მიზნით. ყირიმელი თათრები, ყირიმელები, ჟურნალისტები, პოლიტპატიმრები, სამწუხაროდ, ბევრი განსხვავებული ადამიანია დატყვევებული. ჩვენ ვმუშაობთ ოთხი ქვეყნის წრეში”, – განაცხადა პრეზიდენტმა.
პრეზიდენტმა ასევე უპასუხა კითხვას, აიღებდა თუ არა ტელეფონს, თუ პუტინი დაურეკავდა.
“მობილური არ აქვს, როგორ დამირეკავს, მე კი ტელეგრაფთან 1917 წლიდან არ ვმუშაობ. არ დამირეკავს, ომის დასრულება არ უნდა, დღეს ასეა. არმიის დასუსტება ბრძოლის ველზე, პოლიტიკური იზოლაციის გაზრდა მსოფლიოში, მათი დასუსტება სანქციებით… მართალი გითხრათ, ეს ყველაფერი პუტინის გაღატაკებაზეა, მისთვის ფული ნომერ პირველია… ის უზრუნველყოფს ფულის უსაფრთხოებას, თუნდაც საზღვარგარეთ გაყინული… ვფიქრობ, ეს მისი სუსტი წერტილია. თუ პარტნიორი ქვეყნები უკრაინას გაყინულ თანხებს გადარიცხავენ, ეს პუტინს დაასუსტებს. მერე ყველას დაურეკავს და მოძებნის გზებს როგორ დაასრულოს ომი“, – განაცხადა ზელენსკიმ.
პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ ფრონტზე ყველაფერი გეგმის მიხედვით არ მიდის, მაგრამ ბევრი რამ პარტნიორებზეა დამოკიდებული.
“მთავარია, გეგმა გვქონდეს და ჩვენ გვაქვს ეს გეგმა. დეტალებს ვერ დავასახელებ… რაც უფრო ცოტამ იცის უკრაინის არმიის გეგმები, მით უფრო სწრაფი იქნება გამარჯვება. ჩვენი გეგმები გასულ შემოდგომაზე კრემლის მაგიდა იყო კონტრშეტევის დაწყებამდე. წერტილი“, – განაცხადა ზელენსკიმ.
2024 წლის ახალი შესაძლო კონტრშეტევის შესახებ კითხვაზე, პრეზიდენტმა აღნიშნა, რომ არსებობს მკაფიო გეგმა, მაგრამ დეტალებს ვერ ასახელებს.
“გეგმა დაკავშირებულია ხელმძღვანელობასთან. ინფორმაციის გაჟონვის გამო რამდენიმე გეგმა მომზადდება. აბა, რატომ ვცვლი ვინმეს (საუბარია ვალერი ზალუჟნის ნაცვლად ალექსანდრე სირსკის დანიშვნაზეა), ეს ჩვენი შიდა საკითხებია”, – აღნიშნა მან.
ზელენსკიმ ასევე აღნიშნა, რომ ალექსანდრე სირსკი და რუსტემ უმეროვი პასუხისმგებელი იქნებიან თავდაცვის ახალ ხაზებზე. აუდიტის შემდეგ კი გაირკვევა სად არის სუსტი მხარეები.
“სხვათა შორის, რამდენადაც მე ვიცი, კუპიანსკის მიმართულებით ყველაფერი უმაღლეს დონეზე გაკეთდა და ის მაგალითს აძლევს სხვა მიმართულებებს”, – აღნიშნა მან.
მისივე თქმით, უკრაინა არ აწარმოებს მოლაპარაკებებს პარტნიორებთან მათი ჯარების ჩართვაზე უკრაინის ტერიტორიაზე ომში.
“თუ უკრაინა ნატოში იქნება, მაშინ ჩვენ შესაბამისად გამოვიყენებთ მე-5 შესწორებას (კოლექტიური უსაფრთხოება). თუმცა, გამოცდილებიდან ვხედავთ, რომ რუსეთი არ ესხმის თავს ნატოში მყოფ არცერთ ქვეყანას”, განაცხადა პრეზიდენტმა.
როგორც ზელენსკიმ აღნიშნა, უკრაინას უახლოეს თვეებში ძალიან რთული პერიოდი ექნება აშშ-ში ყოყმანის გამო, რაც გავლენას ახდენს ზოგიერთი სხვა სახელმწიფოს მხარდაჭერაზე.
“მარტ-აპრილში გაგვიჭირდება, ისეთი ტალღების პერიოდს გავივლით, როგორც პოლიტიკური, ასევე ფინანსური, სხვადასხვა ზეწოლის, რუსეთი მოამზადებს შეტევას ზაფხულის დასაწყისში ან მაისის ბოლოს, თუ ისინი შეძლებენ. ისინი მოემზადებიან, ჩვენ მოვემზადებით ბრძოლისთვის… ჩვენი მხრივ, ჩვენ მოვამზადებთ ჩვენს გეგმას და მივყვებით მას. გარდამტეხი იქნება არჩევნები ამერიკის შეერთებულ შტატებში და იმ მომენტიდან ჩვენ გავიგებთ რა იქნება შემდეგ”, – განაცხადა ზელენსკიმ.
