უკრაინისთვის საბრძოლო თვითმფრინავების მიწოდების ამბავი, როგორც ჩანს, ლოგიკური დასასრულისკენ მიდის. ჯერჯერობით საუბარია საბჭოთა მიგ-29-ებზე, რომელთა გადასაცემად პოლონეთი და სლოვაკეთი მზად არიან.
რა არის ამ დროისთვის ცნობილი და როგორ დაეხმარებიან ისინი უკრაინას გამარჯვებაში?
მეზობლების კოალიცია
MiG-29-ის მიწოდებაზე საუბარი ახალი ძალით გააქტიურდა. ცოტა ხნის წინ ცნობილი გახდა, რომ პოლონეთი თვითმფრინავების გადაცემას უახლოეს მომავალში აპირებს. პრემიერ-მინისტრ მატეუშ მორავიეცკის თქმით, პოლონური MiG-ები უკრაინაში შეიძლება 4-6 კვირაში ჩამვიდნენ. მთავრობა ასევე აღნიშნავს, რომ საბრძოლო თვითმფრინავების გადაცემა უსაფრთხოების გაუმჯობესებას შეუწყობს ხელს.
მთავრობის სპიკერი აცხადებს, რომ პოლონეთის უსაფრთხოება ამით მხოლოდ მოიგებს. მისივე თქმით, განიხილება რამდენიმე ქვეყანასთან ტრანსფერის შესაძლებლობა. ვარშავამ კი უკვე მიიღო დადებითი სიგნალები და მზადაა შესთავაზოს თავი კოორდინატორად. ამ დროისთვის არ არის ცნობილი, რომელი ქვეყნები აპირებენ მონაწილეობას საავიაციო კოალიციაში, რადგან მათ თავად უნდა გააკეთონ შესაბამისი ოფიციალური განცხადებები.
სლოვაკეთის თავდაცვის მინისტრი იაროსლავ ნაგი ასევე საუბრობს პოლონურ მხარესთან ერთად MiG-29-ების მიწოდების შესახებ შეთანხმებებზე. წინა დღეს ეს საკითხი არაოფიციალურად განიხილებოდა ბრატისლავაში, დღეს კი მინისტრთა კაბინეტმა დაამტკიცა. ამასთან, მათ მიანიშნეს, რომ ზოგიერთი თვითმფრინავი ტექნიკური მდგომარეობის გამო მხოლოდ სათადარიგო ნაწილების დონორად გამოიყენებოდეს.
სლოვაკეთს მოკავშირეებისგან ფინანსური კომპენსაციის იმედი აქვს, რომელმაც შეიძლება დაახლოებით 900 მილიონი დოლარი შეადგინოს. დღეის მდგომარეობით, ცნობილია, რომ MiG-ების მიწოდების იდეას პოლიტიკურ წრეებში ფართო მხარდაჭერა აქვს. და არა მხოლოდ სლოვაკეთსა და პოლონეთში. აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის ენტონი ბლინკენის თქმით, შეერთებული შტატები მხარს უჭერს თავისი პარტნიორების გეგმებს. პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის ადმინისტრაცია ანალოგიურ მოლაპარაკებებს აწარმოებს ათეულობით ქვეყანასთან.
რაც შეეხება უკრაინაში დასავლური ტიპის გამანადგურებლების გადაცემის შესაძლო იმპულსს, ჯერ ყველაფერი ნათელი არ არის. ყოველ შემთხვევაში, თეთრი სახლის სპიკერმა ჯონ კირბიმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ პოლონეთის ინიციატივა არ ცვლის ვაშინგტონის პოზიციას F-16 მრავალფუნქციური თვითმფრინავის მიმართ.
მიუხედავად ამისა, უკრაინაში მიაჩნიათ, რომ პროცესი მკვდარი წერტილიდან დაიძრა და მოიერიშეების გამოყენების შესახებ საკითხი მათ ტექნიკურ მდგომარეობაზე იქნება დამოკიდებული. თავდაცვის მინისტრმა ალექსეი რეზნიკოვმა უკვე აღნიშნა, რომ ეს გავლენას არ მოახდენს საგაზაფხულო კონტრშეტევის გეგმებზე, მაგრამ მას შეუძლია მეტი ადამიანის გადარჩენა. მისი თქმით, შეტევის წარმატება დამოკიდებულია იმაზე, იქნება თუ არა შესაძლებელი რუსების იძულება გადავიდნენ თავდაცვაზე, შეაჩერონ მათი დომინირება ჰაერში და გაანადგურონ ლოგისტიკა.
"ამ სამ ფაქტორში ორი ავიაციაა. ამიტომ, რაც უფრო მალე მივიღებთ თანამედროვე თვითმფრინავს, მით უკეთესი", - აღნიშნა რეზნიკოვმა.
რამდენი MiG-29 შეძლება მიიღოს უკრაინამ
უკრაინისთვის საბრძოლო თვითმფრინავების რაოდენობაზე კომენტირებისას სლოვაკეთი 13 ერთეულზე საუბრობს, მაგრამ მთავრობის გადაწყვეტილება ჯერ ადგილობრივმა პარლამენტმა უნდა დაამტკიცოს. პოლონეთის პრეზიდენტი ანჯეი დუდა პირობას დებს, რომ უკრაინაში გაგზავნის ყველა თავის MiG-29-ს, რომელიც მუშა მდგომარეობაშია, მათ შორის პირველ ოთხს - უახლოეს დღეებში.
"უახლოეს დღეებში უკრაინაში ოთხ თვითმფრინავს გადავიყვანთ სრულ მუშა მდგომარეობაში. დანარჩენი თვითმფრინავების მომსახურება და მომზადება მიმდინარეობს", - განაცხადა დუდამ.
ამავე დროს მან მიანიშნა, რომ მინიმუმ ათი "მიგის" მიწოდება კიდევ შეიძლება. მათ შორის მათი, რომლებიც გერმანიიდან 1990-იანი წლების დასაწყისში მიიღეს.
პოლონური პორტალი Defense24-ის ცნობით, დღეს ექსპლუატაციაშია 28 MiG-29. ისინი განსხვავდებიან როგორც საბორტო აღჭურვილობით, ასევე ცვეთის დონით. მაგალითად, მინსკ-მაზოვეცკის 23-ე საჰაერო ბაზაზე განლაგებულია 15 ერთეული, რომლებიც მოდერნიზებულ იქნა 2011-2014 წლებში.
დანარჩენი 13 თვითმფრინავია განლაგებულია მალბორკის 22-ე საჰაერო ბაზაზე, ისინი მიღებულია 1990-იან წლებში ჩეხეთიდან და გერმანიიდან. ამ თვითმფრინავებს მნიშვნელოვანი მოდერნიზაცია არ გაუვლიათ. მათი საბორტო აღჭურვილობა ნატოს სტანდარტებამდე მიყვანილ იქნა მხოლოდ რადიონავიგაციის აღჭურვილობის, საკომუნიკაციო სისტემების ინდიკატორების შეცვლით და შესაბამისად, ეს თვითმფრინავები უფრო ინტენსიურად მუშაობდნენ. 2012 წელს იგეგმებოდა მათი შეიარაღებიდან მოხსნა, მაგრამ ამას ხელი შეუშალა დაგეგმილზე ნაკლები ამერიკული F-16-ების შეძენამ.
სავარაუდოდ, პოლონური MiG-29-ები განსხვავდებიან უკრაინულისგან ხარისხობრივად უკეთესად თანამედროვე რადარებით, რომლებსაც შეუძლიათ სამიზნის აღმოჩენა რამდენიმე ათეული და შესაძლოა, ასამდე კილომეტრის მანძილზე. ასევე, დიდი ალბათობით, მათზე იყო ინტეგრირებული დასავლური ტიპის რაკეტები.
აღსანიშნავია, რომ "გერმანული" MiG-29-ების გადაცემას სავარაუდოდ, გერმანიიდან რეექსპორტის ნებართვა დასჭირდება. ამრიგად, მას შეუძლია მონაწილეობა მიიღოს საავიაციო კოალიციაში.
როგორ დაეხმარება უკრაინას დამატებით MiG-29
უკრაინის შეიარაღებული ძალების საჰაერო ძალების სპიკერის იური იგნატის თქმით, მიგ-29-ის უკრაინისთვის მიწოდების შესახებ პოლონელი და სლოვაკი მეზობლების მზადყოფნა მოკავშირეების მზარდი მხარდაჭერის ლოგიკური გაგრძელებაა.
მისივე თქმით, ასეთი დახმარება გაზრდის უკრაინის ავიაციის შესაძლებლობებს, რამდენადაც MiG-29-დან ასრულებენ პატრულირების დავალებებს, ანადგურებენ ფრთოსან რაკეტებს და კამიკაძე დრონებს, თუმცა ამ ტექნიკის ეფექტურობა შეფასებულია, როგორც არა მაღალი.
”ეს გაზრდის როგორც რესურსს, ასევე სარემონტო ბაზას, რადგან ნაწილების ამოღება შესაძლებელია ერთი თვითმფრინავიდან, მეორეზე დაყენება და ა.შ. ჩვენ გვჭირდება დასავლური აღჭურვილობა, მეოთხე თაობის ეფექტური მოიერიშეები, განახლებული“, - განაცხადა იგნატმა.
მიგ-29 მეოთხე თაობის რეაქტიული თვითმფრინავია, შექმნილი სსრკ-ში საჰაერო უპირატესობის მოსაპოვებლად. თვითმფრინავი შეიქმნა ახალ ამერიკულ გამანადგურებლებთან F-16-თან და F-15-თან დასაპირისპირებლად. მიგ-29 დღეისათვისაც მრავალი ქვეყნის სამხედრო-საჰაერო ძალების აქტიურ შეიარაღებაშია.
